یکی از بیماریهای نسبتاً شایع انگشتان دست، انگشت ماشهای یا Trigger Finger است. بیماران معمولاً با این شکایت مراجعه میکنند که هنگام بیدار شدن از خواب، وقتی میخواهند انگشت خود را صاف کنند، انگشت گیر میکند و با صدا یا پرش باز میشود. در مراحل اولیه ممکن است درد وجود نداشته باشد و فرد با کمک دست دیگر، انگشت را صاف کند.
علت نامگذاری
واژه «تریگر» به ماشه تفنگ اشاره دارد؛ در ابتدا حرکت انگشت روان نیست و هنگام باز شدن، حالتی شبیه کشیده شدن ماشه و رها شدن ناگهانی دارد. به همین دلیل به این بیماری «انگشت ماشهای» گفته میشود.
کدام انگشتها بیشتر درگیر میشوند؟
شایعترین انگشتی که درگیر میشود انگشت چهارم (انگشت حلقه) است. پس از آن، شست نیز شیوع بالایی دارد. انگشت حلقه بهطور طبیعی باریکتر از سایر انگشتهاست و همانطور که تجربه کردهاید، حلقهای که اندازه این انگشت است معمولاً به انگشتان دیگر نمیخورد. همین ویژگی باعث میشود تنگی در مسیر تاندون راحتتر ایجاد شود.
مکانیسم ایجاد بیماری
تاندونهای خمکننده انگشتان از داخل غلافهایی عبور میکنند که به آنها پولی (Pulley) گفته میشود. وقتی این غلاف تنگ میشود، تاندون بهسختی از آن عبور میکند و دچار سایش و گیر افتادن میشود؛ درست مانند نخی که از سوراخ تنگ سوزن بارها عبور داده شود و بهمرور آسیب ببیند. این وضعیت میتواند باعث:
-
گیر کردن انگشت
-
درد
-
کاهش کارایی دست
-
ضعف در گرفتن اشیا
-
و در موارد پیشرفته، قفل شدن کامل انگشت شود
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا هستند؟
انگشت ماشهای در برخی افراد شایعتر است، از جمله:
-
افراد بالای ۶۰ سال
-
بیماران مبتلا به دیابت
-
خانمها (بهویژه در سنین میانسالی)
-
افرادی که کار مکرر و سنگین با دست و انگشتان دارند
-
بیماران مبتلا به سندرم تونل کارپال
-
افرادی با دکروان (درد قاعده شست)
-
بیماران دچار کمکاری تیروئید
-
افرادی با سابقه ضربه یا بیماریهای زمینهای دیگر
درمان انگشت ماشهای
خبر خوب این است که اگر بیمار زود مراجعه کند، درمان بسیار ساده و مؤثر است.
۱. درمانهای اولیه (غیرجراحی)
-
آتلگذاری و بیحرکتی انگشت برای چند هفته
-
مصرف داروهای ضدالتهاب مانند ناپروکسن یا ایبوپروفن
-
کاهش فعالیتهای تکراری با دست
در بسیاری از موارد، با همین اقدامات التهاب کاهش یافته و مشکل برطرف میشود.
۲. تزریق کورتون
اگر با آتلگذاری و درمان اولیه بهبودی حاصل نشود، تزریق کورتیکواستروئید داخل غلاف تاندون انجام میشود. این روش:
-
بسیار مؤثر است
-
در صورت انجام صحیح، خطر جدی ندارد
-
باید با دقت انجام شود تا به عصب، شریان و ورید اطراف آسیب نرسد
پس از تزریق، توصیه میشود:
-
از کمپرس سرد (یخ) استفاده شود
-
تا مدتی از کار زیاد و حرکات تکراری انگشت پرهیز گردد
۳. جراحی (در موارد نادر)
در صورتی که هیچیک از درمانهای فوق مؤثر نباشد، ممکن است نیاز به جراحی ساده باشد. در این جراحی، پولی تنگشده بهصورت طولی باز میشود تا مسیر حرکت تاندون گشاد شود. خوشبختانه بیشتر بیماران هرگز به جراحی نیاز پیدا نمیکنند.
جمعبندی
انگشت ماشهای بیماری خوشخیم و قابل درمانی است که بیشتر در خانمهای میانسال و افرادی که استفاده زیادی از دست دارند دیده میشود. تشخیص و درمان زودهنگام، معمولاً با آتلگذاری و داروی خوراکی، از پیشرفت بیماری جلوگیری میکند و نتایج بسیار خوبی دارد.
